Читать онлайн книгу "Bullizmi Kibernetik"

Bullizmi Kibernetik
Juan MoisГ©s De La Serna


Bullizmi kibernetik është një formë moderne e bullizmit nga i cili mund të preket kushdo, por ai bëhet sidomos shqetësues kur të prekurit janë minorenët. Bullizmi kibernetik është një formë moderne e bullizmit nga i cili mund të preket kushdo, por ai bëhet sidomos shqetësues kur të prekurit janë minorenët. Kjo guidë e shkurtër u jep përgjigje pyetjeve më të rëndësishme që kanë të bëjnë me këtë temë diskutimi, përgjigje që ҫdo prind që ka fëmijë në moshë shkollore duhet t’i ketë mirë parasysh, si për shembull: ҫfarë është Bullizmi kibernetik? Si influencon ai në jetën e atij apo asaj që bëhet viktimë? A mund të parandalohet Bullizmi kibernetik? Dhe mbi të gjitha ҫfarë duhet bërë nëse fëmija jonë është viktimë e tij? Zbuloni të gjitha aspektet kyҫe të Bullizmit kibernetik, në sajë edhe të rezultateve nga kërkimet e fundit shkencore të kryera në këtë fushë të psikologjisë.







Bullizmi kibernetik

Kur Bullizmi Vepron NГ«pГ«rmjet Internetit



Nga

Dr. Juan MoisГ©s de la Serna



PГ«rkthyer nga



2021


“Bullizmi kibernetik: Kur Bullizmi Vepron Nëpërmjet Internetit”

Shkruar nga Juan Moises de la Serna

PГ«rkthyer nga Gentian Cane

TГ« drejtat e rezervuara В© 2021 Juan Moises de la Serna

TГ« gjitha tГ« drejtat e rezervuara



Nuk lejohet riprodhimi i plotГ« apo i pjesshГ«m i kГ«tij libri, as hedhja e tij nГ« sistem informatik apo edhe transmetimi nГ« Т«farГ«do lloj forme ose me Т«farГ«do lloj mjeti, si elektronik, mekanik, me anГ« tГ« fotokopjimit, regjistrimit apo mjeteve tГ« tjera, pa autorizimin paraprak dhe me shkrim tГ« botuesit. Shkelja e tГ« drejtave tГ« cituara sa mГ« sipГ«r mund tГ« pГ«rbГ«jГ« vepГ«r penale ndaj pronГ«sisГ« intelektuale (neni 270 e nГ« vijim tГ« kodit penal).

Drejtohuni te C.E.D.R.O. (Qendra spanjolle pГ«r tГ« drejtat e reprografisГ«) nГ«se do lindГ« nevoja pГ«r fotokopjim apo skanim tГ« Т«do lloj fragmenti apo copГ«ze nga ky libГ«r. Mund tГ« kontaktoni C.E.D.R.O. me anГ« tГ« sitit web www.conlicencia.com ose nГ«pГ«rmjet telefonit nГ« numrin 91 702 19 70/93 272 04 47.




ParathГ«nie


Bullizmi kibernetik Г«shtГ« njГ« formГ« moderne e bullizmit nga i cili mund tГ« preket kushdo, por ai bГ«het sidomos shqetГ«sues kur tГ« prekur janГ« minorenГ«t.

Kjo guidë e shkurtër u jep përgjigje pyetjeve më të rëndësishme që kanë të bëjnë me këtë temë diskutimi, përgjigje që ҫdo prind që ka fëmijë në moshë shkollore duhet t’i ketë mirë parasysh, si për shembull: ҫfarë është Bullizmi kibernetik? Si influencon ai në jetën e atij apo asaj që bëhet viktimë? A mund të parandalohet Bullizmi kibernetik? Dhe mbi të gjitha, ҫfarë duhet bërë nëse fëmija jonë është viktimë e tij?

Zbuloni tГ« gjitha aspektet kyТ«e tГ« Bullizmit kibernetik, nГ« sajГ« edhe tГ« rezultateve nga kГ«rkimet e fundit shkencore tГ« kryera nГ« kГ«tГ« fushГ« tГ« psikologjisГ«.




Falenderime


Përfitoj nga rasti që të shpreh falenderimet e mia ndaj të gjithë njerëzve që më ndihmesën e tyre kanë kontribuar në realizimin e këtij libri, në veҫanti Dr. Abel González García, Drejtor i Departamentit të Kriminologjisë në Universitetin në Distancë të Madridit dhe Dr. Pilar Vecina, Drejtore e Departamentit të Neuropsikologjisë në “Institutin për Kërkim dhe Zhvillim Social të Sëmundjeve të Rralla”.




PГ«rmbajtja


ParathГ«nie (#ulink_3a7ae238-5c00-5a40-836e-36949bb0c8c1)

Falenderime (#ulink_4d68266d-0b12-5c83-b98d-2272271a9805)

PГ«rmbajtja (#ulink_e07b587a-e0c1-5cf1-939d-91a44b08082d)

Kapitulli 1. HYRJE NГ‹ BULLIZMIN KIBERNETIK (#ulink_e1c8ecba-fe20-5cb0-90ed-ae07430a19f4)

Kapitulli 2. ТЄfarГ« Г«shtГ« Bullizmi kibernetik? (#ulink_66c50260-02e9-538f-8ef6-cf8b3b5c0525)

Kapitulli 3. Profili i viktimГ«s dhe i abuzuesit. (#ulink_22ddece3-8f55-5877-a791-9e001cc751c8)

Kapitulli 4. Shenjat e Bullizmit kibernetik (#ulink_263c3be4-9161-5130-9a06-4e206a830ae8)

Kapitulli 5. Pasojat nga Bullizmi kibernetik (#ulink_2d1c2a9f-7876-53e8-9300-f10d2425d9ce)

Kapitulli 6. Si tГ« sillemi me Bullizmin kibernetik? (#ulink_2baba6a0-bf6d-515a-ba6c-b38dccd707c7)

Kapitulli 7. NdГ«rhyrja terapeutike nГ« rastet e Bullizmit kibernetik (#ulink_3321b783-1cdf-52fe-9346-727d3204a634)

Kapitulli 8. A Г«shtГ« e mundur ta parandalojmГ« Bullizmin kibernetik? (#ulink_034a4e0c-cbea-528d-a5a7-afe6ba2c93b2)

Kapitulli 9. Bullizmi kibernetik dhe mГ«simdhГ«nГ«sit (#ulink_fe3d45ae-8cdb-5622-b331-6582273093cb)

Kapitulli 10. Dhuna mbi bazГ« dixhitale (#ulink_6bc4a1a7-d807-5ff9-a6ea-4c95e7d5769b)

Konkluzione (#ulink_628fcdc5-cc48-543e-97ec-95c1583176cf)

Juan MoisГ©s de la Serna. (#ulink_b569108f-ac75-5a64-8ea0-e2fb33e9e98e)


Kushtuar prindГ«rve tГ« mi




Kapitulli 1. HYRJE NГ‹ BULLIZMIN KIBERNETIK


Natyrisht qГ« duhet tГ« keni dГ«gjuar nga mjete tГ« ndryshme komunikimi qГ« gjithmonГ« e mГ« shumГ« tГ« rinjtГ« po pГ«rfshihen nГ« raste bullizmi pГ«rmes mediave dixhitale, pГ«r shkak tГ« pГ«rdorimit tejet tГ« lartГ« tГ« kГ«tyre mediave dhe sidomos tГ« anonimatit qГ« ofron rrjeti dixhital.

Bullizmi kibernetik konsiston në një akt poshtërimi, shantazhi apo edhe presioni që kryen një palë, e përbërë nga një apo shumë persona, ndaj një pale tjetër. Kjo gjë mund të ndodhë atëherë kur ata konsiderohen si “të ndryshëm”, për shembull nëse janë më të gjatë, më të shëndoshë në trup, apo nëse janë tifozë të një skuadre të caktuar futbolli…

Duke kqyrur rezultatet qГ« na ofron Google nГ« lidhje me tendencat e kГ«rkimit pГ«r termin Bullizmi kibernetik, nГ« tГ« gjitha kuptimet e ndryshme qГ« mbart ky term nГ« mbarГ« botГ«n nga 2004 deri nГ« 2017-Г«n, mund tГ« vihet re se vendin e parГ« me mГ« shumГ« raste shqetГ«suese e zГ«nГ« Filipinet, e ndjekur mГ« pas nga Australia dhe Zelanda e Re. Shtetet e Bashkuara tГ« AmerikГ«s zГ«nГ« vendin e shtatГ« ndГ«rsa Spanja vendin e tridhjetГ« e gjashtГ« nga 45 vende qГ« shfaqen nГ« rezultatet e kГ«rkimit nГ« Google. Vendin e fundit nГ« renditje e zГ« Turqia.

Ky rezultat nuk pasqyron numrin e rasteve tГ« Bullizmit kibernetik qГ« hasen pГ«r Т«do vend, por faktin sesa herГ« ky term Г«shtГ« kГ«rkuar nГ« internet. NГ« realitet mund tГ« ekzistojГ« njГ« vend nГ« tГ« cilin hasen pak raste tГ« Bullizmit kibernetik por popullata e atij vendi disponon njГ«farГ« ndjeshmГ«rie mbi kГ«tГ« fenomen dhe si rrjedhojГ« nГ« Google do tГ« bГ«hen shumГ« kГ«rkime mbi kГ«tГ« term.

NГ« rastin e kundГ«rt, mund tГ« ekzistojГ« njГ« vend ku Bullizmi kibernetik Г«shtГ« institucionalizuar por ekziston njГ« ndГ«rgjegjГ«sim i pakГ«t nГ« lidhje me kГ«tГ« fenomen dhe si rrjedhojГ« nГ« Google nuk bГ«hen shumГ« kГ«rkime mbi njГ« term tГ« tillГ«.

Është për t’u theksuar, se midis dhjetë vendeve të para që bëjnë kërkime mbi këtë term në Google, pesë prej tyre janë vende të ashtuquajtura të botës së parë, dhe konkretisht janë Australia, Mbretëria e Bashkuar, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kanadaja.

Madje vihet re edhe sesi Г«shtГ« rritur dukshГ«m, nГ« nivel global, pГ«rdorimi i kГ«tij termi me kalimin e viteve, duke rezultuar nГ« njГ« rritje prej 65% tГ« kГ«rkimeve tГ« kryera nГ« vitin 2017 krahasuar me vitin 2004.

Duke bГ«rГ« njГ« analizГ« globale tГ« ecurisГ« sГ« kГ«rkimit nГ« Google nГ« aspektin sezonal, mund tГ« vihet nГ« dukje se gjatГ« muajve tГ« vjeshtГ«s si shtatori dhe tetori kryhen mГ« shumГ« kГ«rkime nГ« lidhje me fenomenin e Bullizmit kibernetik; ndГ«rsa nГ« muajt e pushimeve tГ« verГ«s e tГ« dimrit si korriku dhe gushti, apo dhjetori dhe janari, kryhen mГ« pak kГ«rkime.

Raportohen edhe raste tГ« Bullizmit kibernetik me pГ«rmbajtje seksuale, por kjo gjГ« nuk Г«shtГ« ekskluzive. NГ« shumГ« raste pГ«rmbajtja me natyrГ« seksuale nuk Г«shtГ« synimi final i abuzuesit, por pГ«rdoret gjithmonГ« me qГ«llimin pГ«r tГ« poshtГ«ruar dhe shantazhuar viktimГ«n.



<<ТЄfarГ« Г«shtГ« Bullizmi kibernetik?

Bullizmi kibernetik Г«shtГ« njГ« formГ« keqtrajtimi dhe abuzimi qГ« ndodh midis fГ«mijГ«ve nГ« moshГ«n shkollore, karakterizohet nga pГ«rdorimi i komunikimit nГ« hapГ«sirГ«n kibernetike pГ«r tГ« realizuar pГ«rjashtimin total tГ« viktimГ«s nga grupet me tГ« cilГ«t bashkГ«jeton nГ« shkollГ«.>>

Dr. Abel GonzГЎlez GarcГ­a, Drejtor i Departamentit tГ« KriminologjisГ«, U.D.I.M.A. (Universiteti nГ« DistancГ« i Madridit)



Г‹shtГ« e pritshme qГ« nГ« tГ« ardhmen, gradualisht me zhvillimin e teknologjisГ« dhe pГ«rhapjen e saj nГ« shkallГ« mГ« tГ« lartГ«, e njГ«jta gjГ« do ndodhГ« edhe me avantazhet dhe disavantazhet nga pГ«rdorimi dhe keqpГ«rdorimi i saj, duke pГ«rfshirГ« kГ«tu mes tГ« tjerash edhe Bullizmin kibernetik. Gjithsesi mbetet akoma shumГ« pГ«r tГ« hulumtuar nГ« kГ«tГ« drejtim, edhe pse, nГ« shumГ« raste, minoreni ndaj tГ« cilit apo sГ« cilГ«s ushtrohet bullizГ«m, nuk e denoncon abuzuesin pГ«r vetГ« faktin se Г«shtГ« i shantazhuar.

PavarГ«sisht situatГ«s qГ« karakterizohet nga skepticizmi dhe pasiguria, disa prej shteteve kanГ« miratuar dhe zbatuar masa pГ«r parandalimin e efekteve tГ« dГ«mshme pГ«r shГ«ndetin, duke marrГ« parasysh se nГ« disa raste minoreni apo minorenia arrin deri nГ« vetГ«vrasje si pasojГ« e dГ«shpГ«rimit duke mos ditur se si tГ« dalГ« nga njГ« situatГ« e tillГ«.



<< A Г«shtГ« rritur Bullizmi kibernetik vitet e fundit?

Vitet e fundit nГ« fakt duket se po vihet re njГ« rritje e fenomenit tГ« Bullizmit kibernetik si pasojГ« e njГ« intensifikimi tГ« pГ«rdorimit tГ« mjeteve tГ« komunikimit nГ« internet, dhe sidomos i rrjeteve sociale (Twitter, Facebook, Ask.fm, WhatsApp, etj.).

DitГ«t e sotme gati 100% e fГ«mijГ«ve tГ« moshГ«s 10-11 vjeТ« e lart pГ«rdorin rregullisht njГ« lloj mjeti tГ« teknologjisГ«.

Gjithashtu, nГ« mГ«nyrГ« logjike, agresioni po zhvendoset nГ« drejtim tГ« kГ«saj lloj marrГ«dhГ«nieje pasi Г«shtГ« mГ« e lehtГ« kryerja deri nГ« fund e kГ«tyre veprimeve.>>

Dr. Abel GonzГЎlez GarcГ­a, Drejtor i Departamentit tГ« KriminologjisГ«, U.D.I.M.A.



BГ«het fjalГ« pГ«r njГ« problem shumГ« aktual, pГ«r tГ« cilin flitet menjГ«herГ« nГ« mjetet e komunikimit; vetГ«m kur njГ« polic arreston njГ« agresor qГ« vepron nГ« internet ose kur viktimat e bullizmit kryejnГ« vetГ«vrasje. VetГ«m nГ« raste tГ« tilla ekstreme bГ«het evident ky lloj fenomeni, qГ« vitet e fundit po agravon gjithnjГ« e mГ« tepГ«r.

NjГ« fenomen rreth tГ« cilit as prindГ«rit as mГ«suesit siТ« duket, nuk janГ« tГ« pГ«rgatitur sa duhet, nuk janГ« nГ« gjendje tГ« kapin shenjat e para tek viktima qГ« pГ«son bullizГ«m, dhe nuk dinГ« si tГ« reagojnГ« ashtu siТ« duhet pГ«r ta eleminuar fenomenin.

NГ« kГ«tГ« kuadГ«r disa shtete kanГ« vГ«nГ« nГ« zbatim politika pГ«r mbrojtjen e minorenГ«ve dhe pГ«r parandalimin e Bullizmit kibernetik, pikГ«risht nГ« pГ«rpjekje tГ« frenimit tГ« pГ«rhapjes nГ« shkallГ« tГ« gjerГ« tГ« kГ«tij fenomeni qГ« me sa duket Г«shtГ« bГ«rГ« i kohГ«s.




Kapitulli 2. ТЄfarГ« Г«shtГ« Bullizmi kibernetik?


Termi BullizГ«m kibernetik, i njohur edhe si cyberbullying (sajbГ«rbulling) nГ« anglisht, Г«shtГ« njГ« formГ« e shtuar e bullizmit qГ« ushtrohet nГ«pГ«rmjet mjeteve tГ« teknologjisГ«, si telefoni apo interneti, me anГ« tГ« sГ« cilit njГ« person (abuzuesi ose agresori) kГ«rkon tГ« dobГ«sojГ« apo shkatГ«rrojГ« vetГ«vlerГ«simin e njГ« personi tjetГ«r (ndaj tГ« cilit ushtrohet abuzimi apo agresioni), duke i dГ«rguar mesazhe kГ«rcГ«nuese, intimiduese apo shantazhuese me anГ« tГ« emailit apo messenger-it (tГ« llojit Т«at apo messenger), S.M.S-ve apo tГ« rrjeteve sociale.

Para se tГ« rritej pГ«rdorimi i teknologjisГ« nГ« shkallГ« tГ« gjerГ«, fenomeni i bullizmit apo i agresionit konsistonte nГ« takimin fizik mes abuzuesit dhe tГ« abuzuarit, ku pГ«rdoreshin fyerje, kГ«rcГ«nime dhe pГ«rТ«mime, nga ku pastaj ekzistonte mundГ«sia qГ« e gjitha kjo tГ« shpГ«rthente nГ« sulm fizik me qГ«llim qГ« abuzuesi tГ« arrinte atГ« Т«ka dГ«shironte.

Disa ekspertГ« vГ«nГ« nГ« dukje njГ« dallim midis termit Ngacmimi kibernetik, qГ« konsiderohet i tillГ« kur kryhet me anГ« tГ« pГ«rdorimit tГ« teknologjive tГ« reja, dhe Bullizmi kibernetik, nГ« tГ« cilin futen vetГ«m ato raste kur agresioni ndodh mes minorenГ«ve dhe me anГ« tГ« mjeteve tГ« teknologjisГ«.

Sidomos shqetГ«sues paraqitet fakti qГ« numri i rasteve mes adoleshentГ«ve Г«shtГ« gjithnjГ« e nГ« rritje, pГ«r shembull nГ« SpanjГ« gati njГ« e treta e minorenГ«ve tГ« moshГ«s 17 vjeТ« pohojnГ« se kanГ« qenГ« viktima tГ« Bullizmit kibernetik dhe madje 19% e tyre rrГ«fejnГ« se kanГ« ofenduar njГ« njeri tjetГ«r pГ«rmes internetit. NГ« AmerikГ«n e Jugut, sipas tГ« dhГ«nave tГ« UNESCO-s, mbi 50% e nxГ«nГ«sve tГ« shkollГ«s fillore kanГ« qenГ« viktima tГ« bullizmit nГ« shkollГ«, njГ« rrezik qГ« shtohet edhe mГ« shumГ« pГ«rmes internetit.

NjГ« realitet, qГ« disa studime nxjerrin nГ« pah, pГ«r njГ« student nГ« tre mbi moshГ«n 17 vjeТ« nГ« Shtetet e Bashkuara; ndГ«rkohГ« qГ« kjo shifГ«r nГ« mbarГ« globin shkon nga 17 nГ« 48%.

Edhe pse shumë serioz dhe me shumë pasoja, sidomos kur ata që përfshihen në të janë minorenë, ky fenomen shpesh nuk konsiderohet si ndër krimet informatike më të dëmshme dhe të pazakonta siҫ janë për shembull vjedhja e identitetit apo spamerat…

MГ« kujtohet ende sot e kГ«saj dite, kur gjatГ« njГ« qГ«ndrimi me punГ« kГ«rkimore nГ« Universitetin e GuadalaharГ«s (MeksikГ«), nГ« stendГ«n e njoftimeve nГ« krah tГ« derГ«s sГ« hyrjes ishte gjithmonГ« i afishuar njГ« njoftim qГ« bГ«nte tГ« ditur se nГ« rast se merrej ndonjГ« email nga Banamex-i (njГ« prej bankave mГ« tГ« mГ«dha dhe mГ« tГ« pГ«rhapura nГ« MeksikГ«), nuk duhet tГ« kthehej asnjГ« pГ«rgjigje.

NГ« fakt, nГ« shpjegimet e emailit tГ« dГ«rguar kГ«rkohej fjalГ«kalimi pГ«r tГ« riaktivizuar llogarinГ« bankare, dhe qГ«, pГ«r kГ«tГ« arsye, dilte si nevojГ« tГ« jepeshin tГ« dhГ«nat e llogarisГ«, pГ«rveТ« atyre personale.

“Kurthi” konsistonte në faktin që përdoruesit drejtoheshin, me anë të një linku që hapej sapo klikohej në email, në një faqe të fallsifikuar por që ishte identike me faqen zyrtare.

Me të futur të dhënat personale, të dhënat mbi llogarinë rrjedhëse bankare dhe pasi klikohej tek tasti “dërgo”, merrej më pas një mesazh ku shkruhej se gjithҫka ishte në rregull dhe se përdoruesit mund të vazhdonin të përdornin normalisht llogarinë rrjedhëse.

Ajo që nuk dihej ishte se atë email nuk e kishte dërguar asnjëherë banka dhe se të dhënat e futura “me dëshirë” ishin bërë të aksesueshme nga vjedhësit e identitetit dhe kriminelët e fushës kibernetike.

NjГ« krim qГ« mГ« pГ«rpara kryhej nГ«pГ«rmjet postГ«s, kur kГ«rkoheshin tГ« dhГ«nat pГ«r abonimin nГ« njГ« revistГ« apo gazetГ« dhe qГ« sot vazhdon tГ« ndodhГ« nГ«pГ«r rrugГ«, kur njГ« person, duke u hequr si anГ«tar i ndonjГ« institucioni nГ« fushГ«n mbГ«shtetГ«se, kГ«rkon tГ« dhГ«na personale dhe tГ« llogarisГ« rrjedhГ«se pГ«r njГ« abonim tГ« supozuar, kur nГ« realitet ai institucion nuk ka ngarkuar kurrГ« njГ« person tГ« tillГ« per tГ« mbledhur kГ«to tГ« dhГ«na.

Rezultati final është po i njëllojti, të jepen “me dëshirë” të dhëna personale dhe bankare por pa ditur sesi do të përdoren më pas.

Në ndryshim nga krimet e tjera informatike, ku agresori mundohet të mos lërë “gjurmë” për veprimet që kryen, për shembull duke marrë identitetin e dikujt tjetër, ose duke u futur në informacionet personale dhe në numrin e llogarisë rrjedhëse; në rastin e Bullizmit kibernetik, jemi para një përballje direkte mes viktimës dhe agresorit, pavarësisht se i dyti ruan anonimatin, dhe kjo sepse agresori do që viktima e tij ta dijë se ai është aty, dhe që viktima nuk mund të bëjë dot gjë për ta evituar, si formë kërcënimi dhe ndëshkimi, tregues që shprehin fuqinë e agresorit.

RrallГ« ndodh qГ« Bullizmi kibernetik tГ« ushtrohet nga mГ« shumГ« se njГ« person, nГ« ndryshim nga bullizmi nГ« pГ«rgjithГ«si apo bullizmi nГ« mjediset shkollore si edhe nga ngacmimet nГ« vendin e punГ«s qГ« mund tГ« kryhen nga dy apo mГ« shumГ« persona.

NjГ« dallim tjetГ«r midis Bullizmit kibernetik dhe agresionit direkt Г«shtГ« se, nГ« rastin e dytГ«, personat e tjerГ«, pГ«r shembull ata qГ« janГ« shokГ« shkolle apo kolegГ« pune, mund tГ« shГ«rbejnГ« si burim mbГ«shtetjeje tГ« situatГ«s duke u bГ«rГ« kГ«shtu mГ« shumГ« sesa dГ«shmitarГ« tГ« thjeshtГ« tГ« ngacmimeve. NГ« shumГ« situata, nГ« fakt, kГ«ta marrin pjesГ« duke e nxitur agresorin ose madje edhe duke e justifikuar, kГ«shtu qГ« ai tГ« ndihet i legjitimuar nГ« veprimet qГ« kryen duke mos marrГ« asnjГ« lloj qortimi apo reagimi nГ« formГ« refuzimi nga ana e grupit.

Nga ana tjetër, në rastet e Bullizmit kibernetik, “tjetri” nuk ekziston, pasi edhe agresori nuk ka dëshirë për popullaritet apo për të dalë në dukje para të tjerëve, tjetri thjesht zhduket, kështu që sjellja agresive vazhdon dhe përforcohet me ndjesinë e fuqisë që agresori provon kur sheh se po i bën keq një personi.



<
Kur Г«shtГ« e sigurt se njГ« person ka qenГ« ose Г«shtГ« viktimГ« e njГ« situate tГ« kГ«tillГ«, ashtu siТ« u pГ«rshkrua pak mГ« sipГ«r, del si nevojГ« tГ« paraqiten nГ« polici provat pГ«rkatГ«se pГ«r tГ« kryer njГ« denoncim ndaj personit apo profilit tГ« personit qГ« ka bГ«rГ« kГ«rcГ«nimin. Duhet tГ« pГ«rshkruhen aktet e ngacmimit apo intimidimit qГ« janГ« kryer ndaj personit denoncues, gjithashtu edhe tГ« pГ«rcaktohet periudha kohore gjatГ« sГ« cilГ«s janГ« kryer kГ«to veprime.>>

Pilar Vecina, Drejtore e Departamentit tГ« NeuropsikologjisГ« nГ« Institutin pГ«r KГ«rkim dhe Zhvillim Social tГ« SГ«mundjeve tГ« Rralla.



Ekzistojnë dallime në zgjidhjen e rasteve të Bullizmit në përgjithësi dhe rasteve të Bullizmit kibernetik; në rastin e parë, denoncimi ndaj një shefi, apo në aspektin e shkollës, ndaj një mësuesi, mund të jetë e mjaftueshme për t’i dhënë fund problemit, ndërsa në rastin e dytë nuk ekziston një autoritet definitiv që mund ta frenojë një krim të tillë. Prandaj shumë shtete po vënë në zbatim politika të reja, në përpjekje për të frenuar këto lloj aktesh, sidomos ato që kryhen ndaj minorenëve nga të rriturit, të cilët kërkojnë të arrijnë shumë më shumë se sa thjesht një poshtërim të viktimës, gjë që mund të shtyjë në vetëvrasje ata që nuk janë në gjendje të durojnë peshën e shantazhit në të cilin janë vënë.

Nga shumë shtete janë hedhur disa propozime në tavolinë, që nga krijimi i një trupe policie të specializuar, me përgjegjësinë për të identifikuar agresorët, me qëllimin për ta zhdukur anonimatin e tyre në internet, apo ligje të natyrës penale, të hartuar posaҫërisht për të trajtuar këto lloj rastesh, në të cilat arrihet madje edhe të vendoset një dënim me burg për abuzuesin kibernetik, si mënyrë për “ta penguar” këtë fenomen, por edhe si njëfarë ndëshkimi për ata që kryejnë këtë krim.

Nga sa u tha deri mГ« tani, Г«shtГ« e qartГ« se mekanizmi pГ«r tГ« frenuar Bullizmin kibernetik Г«shtГ« shumГ« mГ« kompleks nga vetГ« fenomeni dhe sjellja, ja pГ«rse denoncimi duhet tГ« bГ«het sa mГ« shpejt tГ« jetГ« e mundur, nГ« mГ«nyrГ« qГ« autoritetet kompetente tГ« mund tГ« veprojnГ« dhe tГ« evitojnГ« kГ«shtu pasoja akoma mГ« tГ« rГ«nda.



<
NГ« kГ«tГ« rast, varet sa sa tГ« rГ«nda dhe sa tГ« shtrira nГ« kohГ« janГ« faktet. Dihet qГ« minorenГ«t nuk mund tГ« gjykohen dhe as tГ« dГ«nohen, duke pasur parasysh moshГ«n 14 vjeТ«are, kГ«shtu qГ« masat qГ« merr organi i drejtГ«sisГ« do tГ« varen edhe nga mosha e agresorГ«ve. PГ«r shembull nГ« rastin e fenomenit tГ« gromming, prostituimit me pagesГ« qГ« bГ«n njГ« minoren pГ«r llogari tГ« njГ« rrituri (qГ« hiqet si minoren), duke vendosur njГ« lidhje socio-emocionale me qГ«llim abuzimi me tГ«, dГ«nimet janГ« tГ« ndryshme, pasi njГ« i rritur Г«shtГ« fajtor pГ«r veprimet intimiduese, shumГ« herГ« mГ« shumГ« nГ«se e krahasojmГ« me njГ« adoleshent 16 vjeТ« qГ« ka dГ«rguar ndonjГ« foto erotike tГ« viktimГ«s.

NГ« tГ« gjitha mГ«nyrat, e rГ«ndГ«sishme Г«shtГ« tГ« bГ«het denoncimi derisa drejtГ«sia tГ« shkojГ« deri nГ« fund, pasi identiteti i viktimГ«s dГ«mtohet shumГ«, pavarГ«sisht llojit tГ« Bullizmit kibernetik tГ« cilit i referohemi.>>

Pilar Vecina, Drejtore e Departamentit tГ« NeuropsikologjisГ« nГ« Institution pГ«r KГ«rkim dhe Zhvillim Social tГ« SГ«mundjeve tГ« Rralla.




Конец ознакомительного фрагмента.


Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/pages/biblio_book/?art=64262877) на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.



Если текст книги отсутствует, перейдите по ссылке

Возможные причины отсутствия книги:
1. Книга снята с продаж по просьбе правообладателя
2. Книга ещё не поступила в продажу и пока недоступна для чтения